Gwaith Ieuenctid

Mewnwelediadau Cynnar 2024-2025

Sut mae gwaith ieuenctid yn helpu pobl ifanc i gyflawni eu potensial?

Pa mor dda y mae pobl ifanc yn gwneud cynnydd tuag at gyflawni eu hamcanion wedi’u hymgorffori yn egwyddorion a dibenion gwaith ieuenctid (Gwaith Ieuenctid yng Nghymru: Grŵp Adolygu Egwyddorion a Dibenion Gwaith Ieuenctid yng Nghymru, Hydref 2022).

At ei gilydd, mae pobl ifanc yn datblygu ystod eang o medrau ac yn dyfnhau eu dealltwriaeth o faterion sy’n effeithio arnyn nhw a bywydau pobl ifanc eraill. Maent yn tyfu mewn hyder ac aeddfedrwydd, sydd yn ei dro yn eu cynorthwyo i gyflawni eu potensial unigol.

Beth sy’n mynd yn dda

Addysgiadol

Mae gan bobl ifanc gyfleoedd gwerthfawr trwy ddarpariaeth dargedig i ddatblygu medrau trwy lwybrau dysgu achrededig strwythuredig.

Cynorthwyodd ychydig o ddarparwyr awdurdodau lleol bobl ifanc a oedd wedi cael Addysg Gartref yn ôl Dewis (EHE) i gael mynediad at ddosbarthiadau saesneg, hyfforddiant, arweiniad gyrfaoedd a chymorth gyda cheisiadau coleg .

Mynegiannol

Mae llawer o bobl ifanc yn datblygu eu gallu i fynegi eu hemosiynau a’u teimladau naill ai drwy drafodaeth neu brosiectau celfyddydau creadigol gwerth chweil; mae’r prosiectau hyn yn helpu pobl ifanc i weithio’n dda gyda chyfoedion a datblygu gwerthfawrogiad a pharch at farn pobl eraill.

Cyfranogol

Mae’r rhan fwyaf o bobl ifanc yn dangos lefelau uchel o ymgysylltiad a brwdfrydedd mewn sesiynau strwythuredig a mwy anffurfiol; mae rhai yn weithredol ac yn hynod effeithiol wrth ddod yn eiriolwyr dros bobl ifanc mewn fforymau fel cynghorau ieuenctid.

Cynhwysol

Mae llawer o bobl ifanc yn ennill gwybodaeth a dealltwriaeth o faterion y mae eraill yn eu hwynebu fel pobl ifanc LHDT+, gofalwyr ifanc a cheiswyr lloches.

Grymuso

Mae llawer o bobl ifanc yn datblygu eu hyder yn fuddiol trwy weithgareddau sy’n cael eu harwain gan bobl ifanc eraill; mae rhai yn datblygu eu medrau arweinyddiaeth yn dda, fel trwy wirfoddoli, ac yn dod yn fodelau rôl cadarnhaol i eraill.

Beth sydd angen ei wella

Nid yw ychydig iawn o bobl ifanc yn elwa o gyfleoedd pellach i ennill achrediad am eu gweithgareddau dysgu ffurfiol a fyddai’n eu helpu i symud ymlaen i’r camau nesaf yn eu taith ddysgu a’u paratoi ar gyfer bywyd fel oedolion.

Yr hyn y gall pobl ifanc ei ddisgwyl gan ddarpariaeth gwaith ieuenctid:

Ansawdd gwaith ieuenctid, y cynnig cyffredinol (darpariaeth gwaith ieuenctid i bob person ifanc) a chefnogaeth i bobl ifanc agored i niwed.

Mae darparwyr gwaith ieuenctid yn y sectorau statudol a gwirfoddol yn llwyddo i ddatblygu cynnig darpariaeth amrywiol a gwerthfawr sy’n rhoi pobl ifanc yng nghanol y cynnig er nad yw ychydig iawn o ddarparwyr yn rhoi digon o gyhoeddusrwydd i’w cynnig. Nid yw llawer o ddarparwyr yn cynnig digon o gyfleoedd i bobl ifanc gymryd rhan mewn gweithgareddau trwy gyfrwng y Gymraeg. At ei gilydd, mae pobl ifanc yn elwa’n fawr o’r cyfleoedd addysgol a’r arweiniad bugeiliol y mae gweithwyr ieuenctid yn eu darparu’n fedrus.

Beth sy’n mynd yn dda

Mae bron pob gweithiwr ieuenctid yn sicrhau bod pobl ifanc wrth wraidd popeth maen nhw’n ei wneud.

Mae bron pob gweithiwr ieuenctid yn frwdfrydig ac yn cael eu gyrru gan bwrpas clir i gyflawni canlyniadau cadarnhaol i bobl ifanc wedi’i ategu gan werthoedd ac egwyddorion gwaith ieuenctid.

Mae’r rhan fwyaf o ddarparwyr gwaith ieuenctid yn sicrhau bod gan bobl ifanc gyfleoedd gwerthfawr i fynegi eu barn a dylanwadu ar y ddarpariaeth a gynigir.

Mae bron pob darparwr yn gweithio’n dda i ddatblygu dealltwriaeth pobl ifanc o berthnasoedd iach, gan eu helpu i fyw bywydau iachach a mwy diogel.

Mae llawer o ddarparwyr yn cynnig cymorth buddiol wedi’i dargedu trwy weithgareddau ar gyfer grwpiau o bobl ifanc sy’n agored i niwed yn ogystal â thrwy weithgareddau dysgu ffurfiol, gan gynnwys mewn lleoliadau ysgol.

Beth sydd angen ei wella

Nid yw ychydig iawn o ddarparwyr yn cynnig cyfleoedd digonol i bobl ifanc ddylanwadu ar benderfyniadau sy’n effeithio arnynt.

Nid yw ychydig iawn o ddarparwyr yn rhoi cyhoeddusrwydd digon effeithiol i’r gwasanaethau maen nhw’n eu cynnig i bobl ifanc.

Nid yw llawer o ddarparwyr yn cynnig cyfleoedd ystyrlon i bobl ifanc ymgymryd â gweithgareddau drwy gyfrwng y Gymraeg.

Arwain a gwella

Mae gan arweinwyr weledigaeth glir o bwysigrwydd hyrwyddo gwerth gwaith ieuenctid. Maent yn cynllunio darpariaeth yn dda ac, yn gyffredinol, yn darparu cyfleoedd datblygiad proffesiynol i staff. Fodd bynnag, mae angen i lawer o ddarparwyr wella eu gallu i hunanwerthuso a chynllunio ar gyfer gwelliant.

Beth sy’n mynd yn dda

Mae uwch arweinwyr yn dangos ymrwymiad cryf i ethos a gwerth gwaith ieuenctid.

Mae’r rhan fwyaf o ddarparwyr gwaith ieuenctid yn gweithio’n dda mewn partneriaeth â darparwyr eraill, yn y sectorau statudol a gwirfoddol, i gynllunio ac ehangu’r ddarpariaeth a gynigir i bobl ifanc.

Mae’r rhan fwyaf o ddarparwyr yn cynnig cyfleoedd datblygiad proffesiynol gwerthfawr i staff ddiweddaru eu medrau a’u gwybodaeth ynghylch meysydd sy’n berthnasol i ddatblygiad a lles pobl ifanc.

Mae llawer o ddarparwyr yn gweithio’n effeithiol i liniaru effaith tlodi ar bobl ifanc, er enghraifft drwy ddarparu mannau cynnes yn y gaeaf, dosbarthu bwyd am ddim, darparu talebau banc bwyd a chynhyrchion hylendid personol.

Beth sydd angen ei wella

Nid yw llawer o ddarparwyr yn hunan arfarnu ac yn cynllunio ar gyfer gwelliant yn ddigon effeithiol.

Mae sicrhau cyllid cynaliadwy yn her sylweddol, yn enwedig i sefydliadau gwaith ieuenctid gwirfoddol; mae sefydliadau’n dibynnu ar nifer o ffynonellau cyllid, tymor byr yn aml, ac mae llawer ohonynt yn grantiau un tro.

Trosolwg o argymhellion o arolygiadau

Roedd pedwar arolygiad craidd yn y sector ieuenctid ac un arolygiad â thema. Yn ystod yr arolygiadau craidd.

Roedd gan ddau ddarparwr argymhellion ynghylch sut mae gwaith ieuenctid yn helpu pobl ifanc i gyflawni eu potensial:

Nodi strategaeth glir ar gyfer y gwasanaeth ieuenctid a chwarae drwy fapio darpariaeth gwaith ieuenctid ar draws ardal yr awdurdod lleol a datblygu cynllun i gydlynu’r gwasanaethau ar draws partneriaid mewnol ac allanol yng Nghasnewydd i sicrhau bod anghenion pobl ifanc yn cael eu diwallu.

Cynyddu cyfleoedd perthnasol i achredu dysgu pobl ifanc.

Roedd gan un darparwr argymhelliad yn ymwneud â’r hyn y gall pobl ifanc ei ddisgwyl gan ddarpariaeth gwaith ieuenctid:

Cryfhau proses hunanasesu’r gwasanaeth ieuenctid a chwarae i gynorthwyo cynllunio gwelliant a mesur a gwerthuso effaith gwaith ieuenctid ar bobl ifanc yn fwy cywir.

Roedd gan dri darparwr argymhelliad yn ymwneud ag arwain a gwella:

Argymhellwyd dau i wella prosesau hunan arfarnu er mwyn gwella gwelliant neu gynllunio strategol.

Rhoddwyd argymhelliad i un i wella cyfleoedd i bobl ifanc ddylanwadu ar benderfyniadau sy’n effeithio arnynt ar lefel sirol.

Argymhellwyd un i gynyddu cyfranogiad mewn gwasanaethau ieuenctid fel y gall mwy o bobl ifanc gael mynediad at gyfleoedd gwaith ieuenctid.

Yn ogystal, rhoddwyd argymhelliad i un darparwr ddatblygu cynnig rhagweithiol i hyrwyddo a hwyluso gwasanaethau i bobl ifanc y mae’r Gymraeg yn ddewis iaith iddynt.

Argymhellion o’r arolygiad thema (perthnasoedd iach) o bedwar corff yn y sector gwirfoddol

Yn dilyn yr arolygiad thema roedd un argymhelliad ynghylch yr hyn y gall pobl ifanc ei ddisgwyl gan ddarpariaeth gwaith ieuenctid :

Gweithio gyda phartneriaid rhanbarthol i wella hygyrchedd trafnidiaeth er mwyn galluogi pobl ifanc o ardaloedd gwledig i elwa o wasanaethau.

Roedd tri argymhelliad yn ymwneud ag arwain a gwella:

Gweithio gyda phartneriaid cenedlaethol a rhanbarthol perthnasol i lunio cynnig dysgu proffesiynol cyson, sy’n cael ei ariannu’n briodol ac yn darparu’r capasiti i staff fynychu.

Gweithio gyda Llywodraeth Cymru a phartneriaid perthnasol i gael mynediad at ffrydiau ariannu cyson sy’n sicrhau cynaliadwyedd ac yn caniatáu cynllunio strategol mwy manwl.

Gweithio gyda phartneriaid rhanbarthol a chenedlaethol i sicrhau bod gan staff fynediad at gefnogaeth addas ar gyfer eu hiechyd meddwl a’u lles.